Tekstualia 4 (63) “Literatura i przełom wieków”
Informacje ogólne
Zachęcamy do lektury 4 (63) numeru „Tekstualiów”, którego tematem przewodnim jest „literatura i przełom wieków”. Autorzy zastanawiają się nad strategiami i postawami przyjmowanymi przez autorów tworzących w okresach schyłkowych.
Jak pisze we wstępie Marcin Czardybon, autorzy artykułów pragnęli dociec, w jaki sposób teksty literackie – i ich twórcy – sytuują się względem kompleksu zagadnień, które pociąga za sobą temat „przełomu wieków”. Arnold Labrie w szkicu Czystość i zmaza w kulturze fin de siècle’u. Wagner, Stoker, Zola – interpretacja psychohistoryczna analizuje charakterystyczną dla momentów przełomu obsesję uładzania, oczyszczania społecznej (i nie tylko) rzeczywistości. Julian Strube – w obszernym tekście Formowanie się tożsamości okultystycznych pośród teozofi i i socjalizmu we Francji fin de siècle, który traktuje o związkach ruchów okultystycznych z socjalizmem – bada specyficzny dla epoki fin de siècle’u rys utopijny w refleksji nad przyszłością. Iwona Przybysz (Spojrzenie wstecz jako lekarstwo na lęk przed przełomem wieków. „Kurier Warszawski” i jego „konkurs stulecia”),
analizując fenomen „konkursu stulecia”, organizowanego przez „Kuriera Warszawskiego”, pochyla się nad rodzimym lękiem, właściwym dla czasów przełomu (XIX i XX wieku), wskazując jednocześnie sposoby, w jakie uczucie to próbowano zażegnać. Zbiór artykułów w części tematycznej uzupełniają teksty Marcina Czardybona i Marcina Klika. Pierwszy z nich w artykule Puryfik(a)cja. Literatura polska na przełomie XX i XXI wieku stara się zrekonstruować trudną relację rodzimych pisarzy względem przemian politycznych i gospodarczych w Polsce po 1989 roku. Drugi z wymienionych badaczy, na kartach artykułu zatytułowanego Ciało na przełomie wieków, czyli o starzeniu się i schyłku cywilizacji zachodniej w powieściach Michela Houellebecqa, podjął namysł nad dziełem autora Uległości, niestrudzonego piewcy upadku zachodniej cywilizacji u kresu XX i na początku XXI wieku – w wymiarze problematyzowanej przez francuskiego pisarza cielesności.
Także materiał zawarty w dziale Edycja źródeł ewokuje tematykę fin de siècle’u. W tej części zamieszczona została dokonana przez Piotra Bordzoła edycja fragmentów korespondencji Leopolda Méyeta do Elizy Orzeszkowej (którą edytor poprzedził instruktywnym komentarzem: Eliza Orzeszkowa wśród pisarzy pozytywizmu z perspektywy warszawskiej. Listy Leopolda Méyeta do Elizy Orzeszkowej. Artykuł wstępny).
W numerze znajdziemy ponadto bardzo bogaty dział Varia. Zachęcamy do lektury!
