Tekstualia. Literatura a sztuka filmowa

Zachęcamy do lektury 1 (60) numeru „Tekstualiów”, poświęconego relacji między literaturą a filmem. Autorzy podejmują między innymi zagadnienia adaptacji filmowej oraz scenariusza jako formy quasi-literackiej, a także opisują wspólne dla obydwu mediów zabiegi narracyjne.

Jak pisze we wstępie Marcin Czardybon, przeważająca większość artykułów zamieszczonych w numerze traktuje o problemie filmowej adaptacji. Jej problematykę w kulturze, ale w perspektywie biologicznej, podejmuje (dokonane przez Mateusza Pytkę) tłumaczenie wspólnej pracy Lindy Hutcheon i Gary’ego R. Bortolottiego. O samych narodzinach adaptacji (filmowej) traktuje artykuł Joanny Wojnickiej. Rafał Koschany – na kartach swojego tekstu – zgłębia relację zachodzącą pomiędzy scenariuszem a jego filmową „realizacją”. Natomiast Magdalena Kempna-Pieniążek, przybliżając postać i dorobek Clive’a Barkera, artykuł swój poświęciła zagadnieniu „autoadaptacji”. Mit Medei – w odczytaniu Pasoliniego – stał się tematem zamieszczonego w niniejszym wydaniu naszego czasopisma tekstu pióra Michała Friedricha. Brygida Pawłowska-Jądrzyk, w sześćdziesiątą rocznicę premiery Psychozy, jednego z najgłośniejszych filmów Alfreda Hitchcocka, pochyliła się w swojej pracy nad dokonaną przez „mistrza suspensu” adaptacją powieści Roberta Blocha. Robert Birkholc, zgłębiając na kartach swojego artykułu zagadnienie zabiegu, jakim jest fokalizacja, zadał pytanie o wspólną płaszczyznę badań dotyczących filmu i literatury. Z kolei Jan Baetens w przetłumaczonym (przez Kaję Makowską) dla „Tekstualiów” artykule podjął kwestię fenomenu, jakim jest upowieściowienie, co dało autorowi asumpt do rozważań nad licznymi – również rynkowymi – uwarunkowaniami („ograniczeniami”) procesu produkcji tekstów (których kanwę stanowią dzieła filmowe). Zbiór ten uzupełnia – zamieszczony w odrębnym dziale – tekst pionierki polskich badań nad adaptacją filmową, Maryli Hopfinger, stanowiący – dokonane po latach – podsumowanie jej działań na tym polu.

Ponadto w części nietematycznej „Tekstualiów” znalazło się także miejsce dla poświęconej sylwetce i twórczości autora 622 upadków Bunga, przeprowadzonej rozmowy przez Pawła Majcherczyka z zasłużonym witkacologiem, profesorem Januszem Deglerem oraz „Bilansu literatury polskiej 1918–2018” (tym razem dokonywanego przez Żanetę Nalewajk-Turecką). Tradycyjnie na kartach prezentowanego numeru nie mogło zabraknąć literatury pięknej. Tym razem publikujemy: drugą część Eureki Edgara Allana Poego w przekładzie Mariana Polaka-Chlabicza, kontynuację Lesylwy Leszka Szarugi i Piotra Mitznera (pióra Igora Biełowa), esej Karola Toeplitza, wiersze oraz prozę Agnė Žagrakalytė (w przekładzie Zuzanny Mrozikowej), a także tekst Suzanne Walsh (w przekładzie Marii Fengler). Całość uzupełniają wiersze Piotra Mitznera, Lidii Iwanowskiej-Szymańskiej i Marcina Mikszy.