Mickiewicz i świat żydowski. Studium z aneksami
Andrzej Fabianowski
Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Warszawa 2018
Informacje ogólne
W książce ukazane zostały oraz zinterpretowane wielorakie więzi, łączące Mickiewicza z kulturą żydowską: począwszy od domniemanego pochodzenia matki poety z rodziny neofitów, poprzez inicjacje mistyczne okresu filomackiego i rosyjskiego, antyżydowskie teksty z początku lat trzydziestych i skontrastowane z tym judaizowanie w III części Dziadóworaz niezwykle sugestywną postać Jankiela z Pana Tadeusza. W „epoce czynu” związki Mickiewicza ze światem żydowskim zaznaczyły się w decyzji o ślubie z Celiną Szymanowską, pochodzącą z rodów frankistowskich, a także w idei narodu wybranego w mistycznym porządku świata, co ujawnił okres towianistyczny. Szczególnym przykładem mistycznego pojmowania historii był epizod organizowania przez Mickiewicza legionu żydowskiego podczas wojny krymskiej.